Na początku 2016 roku portal Balkan Insight opisał katolicką mszę, która odbyła się w kościele świętego Marka w Zagrzebiu – mszę za duszę marszałka Tity, przywódcy komunistycznej Jugosławii. W nabożeństwie tym wzięło udział około pięćdziesięciu osób. Marszałek Tito zmarł ponad trzy dekady temu, ale jego postać wciąż stanowi ważny punkt odniesienia w społecznej świadomości. Czy mieszkańcom krajów byłej Jugosławii doskwiera jugonostalgia? ...
Read More »Śladami bośniackiej Polonii – część druga
W poprzedniej części artykułu o bośniackiej Polonii zatrzymaliśmy się w chwili, gdy Polacy stopniowo układali sobie nowe życie w bałkańskich stronach, tworzyli swoje gospodarstwa i zapoznawali się z życiem lokalnej społeczności. Kolonizatorom nie było jednak dane długo cieszyć się spokojną codziennością – już od 1912 roku Półwysep Bałkański zaczął pogrążać się w coraz bardziej krwawych wojnach, a w 1941 roku ...
Read More »Śladami bośniackiej Polonii – część pierwsza
Według Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Sarajewie, obecna Polonia w Bośni i Hercegowinie liczy około 340 osób. Co ciekawe, jeszcze w 1910 roku ponad 11 tysięcy ankietowanych zadeklarowało w ówczesnym spisie powszechnym, że ich językiem ojczystym jest język polski. Kim byli ci ludzie i czym się zajmowali? Od kiedy zamieszkiwali bośniackie ziemie? Dlaczego 1945 rok to dla bośniackiej Polonii nie tylko rocznica ...
Read More »Turystyka wojenna w byłej Jugosławii
Jeziora Plitwickie, oszałamiająco piękny Dubrownik, sarajewska starówka z czterema świątyniami czy belgradzki Kalemegdan – to tylko niektóre z miejsc, które stanowią turystyczny kanon dla zwiedzających kraje byłej Jugosławii. Jednak nie dla wszystkich są to główne cele podróży. W ostatnich dziesięcioleciach medialny obraz Bałkanów poza pięknem przyrody oraz bogactwem kultur uzupełniony został o wyniszczającą i tragiczną w skutkach (także dla kulturowego ...
Read More »Krótka historia bałkańskich uchodźców w Polsce
Temat uchodźców wzbudza, chyba jak żaden inny w ostatnim czasie, tak wiele emocji w polskim dyskursie, zarówno medialnym, jak i potocznym. Na temat ten, chcąc nie chcąc, natrafiamy codziennie w stacjach informacyjnych, na wszelkich portalach społecznościowych, a nawet w kolejce do sklepowej kasy czy na spotkaniu w gronie przyjaciół. Sprawa przyjęcia bądź nieprzyjęcia kilku czy kilkunastu tysięcy osób do ponad ...
Read More »Hordy Zła, Maniacy i inni. Bośniackie grupy kibicowskie
Wiele w ostatnim czasie mogliśmy usłyszeć w polskich mediach na temat bośniackich kibiców piłkarskich. Wszystko to oczywiście za sprawą pojedynku drugiej rundy eliminacji Ligi Mistrzów pomiędzy tegorocznym mistrzem polskiej Ekstraklasy, Lechem Poznań, a obecnymi mistrzami bośniackiej Premijer ligi – piłkarzami FK Sarajevo. Dwumecz zakończony wynikiem 3:0 dla Lecha (po wygranej 2:0 na wyjeździe oraz, tydzień później w rewanżu, 1:0) oraz ...
Read More »Nowe fakty ws. masakry w Srebrenicy
Ludobójstwo w Srebrenicy to nie był spontaniczny akt, a w trakcie trwania procesów niektórych zbrodniarzy wykazano, że istniał plan najwyższych organów władzy dotyczący szczegółów zbrodni. Takie stwierdzenie padło na dwudniowej międzynarodowej konferencji „Badanie, dokumentowanie i proces w sprawie ludobójstwa w Bośni i Hercegowinie”, która odbyła się w tym niedawno w Sarajewie. W konferencji uczestniczyli członkowie rodzin zamordowanych osób oraz świadkowie ludobójstwa. Po dwudziestu ...
Read More »Serbia: Rehabilitacja Dražy Mihailovicia stała się faktem
W ubiegły czwartek Sąd Najwyższy w Belgradzie zrehabilitował generała Dragoljuba Mihailovicia. Decyzją sądu serbskiemu oficerowi zostały przywrócone prawa obywatelskie, które odebrano mu podczas pokazowego polityczno-ideologicznego procesu w czasach reżimu komunistycznego w 1946 r. w Jugosławii. Dowódca partyzantki związanej z królewskim rządem emigracyjnym Jugosławii został schwytany przez komunistów i oskarżony o współpracę z chorwackimi ustaszami i Niemcami. Proces odbył się 13 ...
Read More »Pierwsza chorwacka feministka
Niewiele współcześnie żyjących osób słyszało kiedykolwiek o Vince Bulić, pomimo tego, że w dwudziestoleciu międzywojennym była ona zaangażowana nie tylko w działania społeczne i ruch feministyczny/kobiecy, ale i w działania na rzecz kultury i edukacji. Próby przypomnienia światu o tej postaci podjęła się chorwacka historyczka Lucija Benyovsky. Benyovsky zebrała informacje o Bulić, przeszukując odnoszącą się do okresu od 1937 do ...
Read More »16 rocznica bombardowania Serbii przez NATO
W tym roku obchodzimy 16 rocznicę bombardowania Serbii przez zjednoczone wojska Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO). Ataki powietrzne trwały 78 dni, rozpoczęły się 24 marca a zakończyły 20 czerwca 1999 roku. W skład Federalnej Republiki Jugosławii (SRJ), której Serbia była częścią, wchodziły także Czarnogóra i Kosowo. Jako przyczyny ataku podaje się m.in. czystki etniczne w Kosowie oraz niepowodzenie negocjacji w sprawie przyszłego ...
Read More »