BiH może się pochwalić najlepszymi matematykami, inżynierami i piłkarzami, a powinna wstydzić się swoich polityków i urzędników. W jakich obszarach wyprzedza inne kraje, a w jakich powinna nadrobić zaległości?
Piłka nożna
Chyba każdy słyszał o awansie bośniackich smoków (Zmajevi) do mistrzostw świata w Brazylii, nie wspominając o wieloletnim reprezentancie Paris Saint-Germain – Zlatanie Ibrahimoviciu. Reprezentacja BiH w piłce nożnej znajduje się obecnie na 16 miejscu w rankingu FIFA. O polskiej reprezentacji w tym kontekście nie będziemy wspominać…
Nauczanie i szkoły wyższe
BiH jest na wysokiej pozycji w obszarze nauczania matematyki i nauk przyrodniczych. Wg Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) znajduje się na 13 miejscu wśród 148 krajów.
Wg analiz z 2013 roku BiH plasuje się również na 27 miejscu wg odsetka naukowców i inżynierów, co stawia ją między pierwszymi w skali Europy.
Niestety w przypadku szkół wyższych i jakości kształcenia Bośnia i Hercegowina znajduje się dopiero na 63 miejscu, a w kwestii wykorzystania środków technologicznych na 73 miejscu. Instytut Webometrics, który corocznie przedstawia ranking uniwersytetów na świecie, nie wskazuje żadnego bośniacko-hercegowińskiego między 1000 najlepszych. Uniwersytet w Sarajewie plasuje się dopiero na 1739 miejscu.
Energia elektryczna
Poza tym BiH jest krajem, gdzie produkowana jest znaczna ilość energii elektrycznej, i wśród 150 innych państw znajduje się na 15 miejscu w zakresie jakości energii elektrycznej.
Życie polityczne
W kolejnym rankingu dotyczącym zaufania politykom kraj ten znajduje się na 85 miejscu. Ze względu na występujący w sektorze prywatnym i państwowym nepotyzm BiH jest na 73 miejscu i 146 w kwestii wydatków w administracji publicznej. Tylko na wypłaty w sektorze państwowym rocznie wydawane jest 13% PKB (najwyższy wskaźnik w regionie), przy czym np. w Macedonii jest to 5,5 % PKB.
BiH przoduje w ilości funkcjonujących partii politycznych w odniesieniu do ilości mieszkańców i liczba ta ciągle rośnie, co oznacza, że w 2014 roku w wyborach ogólnych może osiągnąć nawet ponad 200. Aktualnie zarejestrowanych jest 190 partii, goni ją Chorwacja ze 112 zarejestrowanymi partiami.
Ekonomia i finanse
Według wysokości PKB BiH znajduje się na 105 miejscu, 93 w zakresie stabilności banków, 79 w wysokości długu jawnego, 139 w stopniu satysfakcji konsumentów i 125 w dostępie do kredytów oraz 126 w analizie liczby procedur koniecznych do rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Niekorzystne warunki inwestycyjne
Bank Światowy w swoim raporcie „Doing Business” podaje, że BiH jest na 131 miejscu ze 189 krajów, jeśli chodzi o łatwość prowadzenia działalności gospodarczej.
Poza tym wśród 148 krajów znajduje się na 116 miejscu pod względem obciążeń podatkowych w rolnictwie i gospodarce. Oznacza to, że w porównaniu z innymi państwami bałkańskimi potrzeba tam najwięcej czasu na otworzenie firmy. BiH jest również wśród tych państw, gdzie na otworzenie działalności potrzeba aż 37 dni (120 miejsce w rankingu; np. w Macedonii są to odpowiednio tylko 2 dni).
Infrastruktura publiczna
W kwestii rozwoju infrastruktury publicznej BiH jest w grupie najgorszych – wg WEF zajmuje 127 miejsce, a 104 w badaniach jakości podróżowania i 148 w stopniu rozwoju infrastruktury transportu lotniczego.
Najwyższe ceny za korzystanie z autostrad w regionie płacą właśnie kierowcy w BiH. Na trasie Kakanj-Jošanica, która liczy 45 km, za każdy przejechany km należy uiścić opłatę 0,12 KM, czyli ok. 0,061 EUR. W Macedonii opłata ta wynosi 0,020 EUR. W Polsce ceny są bardzo zróżnicowane, jest to stawka od 0,10 do 0,29 PLN za przejechany km (oczywiście opłaty różnią się m.in. w zależności od kategorii pojazdu i przy porównywaniu kosztów wziąć należy pod uwagę zarówno fakt ilości autostrad w naszym kraju, jak i ich stan, który pozostawia wiele do życzenia).
Młodzi wykształceni ludzie opuszczają BiH
BiH jest również między krajami, w których najciężej jest zatrzymać młodych, utalentowanych i wykształconych ludzi – państwo znajduje się tu na 142 miejscu ze 148, a na 140, jeśli mówimy o przyciąganiu młodych ludzi z innych krajów. Obok Serbii BiH jest w czołówce pod względem emigracji – rocznie 12 000 osób, w tym 10 000 wykształconych – emigruje.
Równość płci
Niestety stopień równouprawnienia kobiet i mężczyzn pozostawia wiele do życzenia w każdej dziedzinie życia publicznego. BiH jest na 112 miejscu w zakresie udziału populacji żeńskiej na rynku pracy.
Wg badań Unii Międzyparlamentarnej (IPU) z 2012 roku dotyczących udziału kobiet w parlamentach krajowych, BiH jest na 60 miejscu wśród 189 krajów. Na 42 miejsca poselskie tylko 9 zajęły kobiety, co daje 21,4% całej reprezentacji.
W Izbie Reprezentantów Ludowych BiH wśród 15 delegatów są 2 kobiety (co daje 13,3%; dla porównania w Chorwacji i Macedonii jest to odpowiednio 25% i 30%).
Użytkownicy internetu
Wśród 148 krajów na świecie BiH jest na 40 miejscu wg liczby użytkowników internetu, w regionie bałkańskim wg badania WEF z internetu korzysta 65,4% mieszkańców. Jest to jednocześnie grupa państw w Europie z najwolniejszym internetem – szybkość łącza internetowego w BiH to około 1,97 Mbps (dla porównania w Macedonii jest to 3,3 Mbps, Chorwacji 3,24 Mbps, Albanii 2,8 Mbps).
Źródło: oslobodjenje.ba